Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã trở thành một phần quan trọng của hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam, hỗ trợ tài chính cho người lao động (NLĐ) trong những lúc khó khăn. Với sự ban hành của Luật Việc làm số 74/2025/QH15 vào ngày 16/6/2025, có hiệu lực từ 01/01/2026, các quy định về BHTN đã được làm rõ, đánh dấu sự bảo vệ tốt hơn cho người lao động và khẳng định trách nhiệm của cả NLĐ và người sử dụng lao động (NSDLĐ).
Contents
Đối Tượng Tham Gia BHTN
Theo Điều 31 của Luật Việc làm, các đối tượng phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp bao gồm:
1. Người Làm Việc Theo Hợp Đồng Lao Động
Luật quy định rằng tất cả những người lao động có hợp đồng lao động, dù là hợp đồng không xác định thời hạn hay hợp đồng xác định thời hạn (từ 01 tháng trở lên), đều phải tham gia BHTN. Điều này áp dụng kể cả khi hợp đồng có tên gọi khác, miễn là có việc làm và được trả lương dưới sự quản lý của một bên.
2. Người Làm Việc Không Trọn Thời Gian
NLĐ làm việc part-time cũng nằm trong diện tham gia nếu mức lương hàng tháng của họ bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định.
3. Người Làm Việc Theo Hợp Đồng Làm Việc
Một số đối tượng trong cơ quan nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập cũng yêu cầu tham gia BHTN.
4. Người Quản Lý
Các chức danh quản lý, như giám đốc doanh nghiệp, kiểm soát viên hoặc thành viên Hội đồng quản trị, cũng phải tham gia BHTN. Điều này giúp đảm bảo rằng những người có trách nhiệm cao nhất trong doanh nghiệp cũng được bảo vệ khi mất việc.
Nếu một NLĐ thuộc nhiều diện khác nhau theo quy định tại Khoản 1, họ và NSDLĐ đều phải có trách nhiệm tham gia BHTN, cùng lúc với việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Những Trường Hợp Không Thuộc Diện Tham Gia BHTN
Không phải mọi NLĐ đều bắt buộc tham gia BHTN. Khoản 2 Điều 31 định rõ các đối tượng không phải tham gia, bao gồm:
1. Người Đang Nhận Lương Hưu hoặc Trợ Cấp
NLĐ đang nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, hoặc trợ cấp hằng tháng theo Chính phủ đều không cần tham gia BHTN. Đặc biệt, những người đã đủ điều kiện nhận lương hưu cũng không nằm trong diện tham gia.
2. Người Làm Theo Hợp Đồng Thử Việc
Những người đang trong thời gian thử việc cũng như NLĐ làm nghề giúp việc gia đình không phải tham gia BHTN.
Khả Năng Mở Rộng Đối Tượng Tham Gia BHTN Trong Tương Lai
Điểm đáng chú ý trong Điều 31 là Khoản 4 mở ra khả năng mở rộng đối tượng tham gia BHTN trong tương lai. Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể quyết định về việc tham gia BHTN đối với NLĐ có việc làm và thu nhập ổn định một cách thường xuyên, dựa trên đề xuất của Chính phủ và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của từng thời kỳ.
Ý Nghĩa Của Luật Việc Làm Số 74/2025/QH15
Luật Việc làm không chỉ quy định rõ ràng về trách nhiệm và quyền lợi của NLĐ mà còn giúp làm tăng tính minh bạch trong hoạt động quản lý bảo hiểm xã hội. Chế độ BHTN không chỉ giúp người lao động an tâm hơn khi gặp khó khăn, mà còn tạo dựng một môi trường làm việc công bằng và ổn định hơn.
Kết luận
Với những quy định mới mẻ và rõ ràng về BHTN trong Luật Việc làm số 74/2025/QH15, người lao động tại Việt Nam sẽ được bảo vệ tốt hơn khi không may mất việc, đồng thời cũng xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, tạo ra một hệ thống an sinh xã hội công bằng và hiệu quả.
Tóm lại, việc áp dụng chính sách BHTN mới là một bước tiến quan trọng để nâng cao đời sống NLĐ và tăng cường sự ổn định cho thị trường lao động tại Việt Nam.
